Tamzara Dokuması Üretim Süreci

Tamzara Dokumasının ayırt edici özelliği bezayağı ve rips dokuma örgüsünün dokumalarda yoğun olarak kullanılmasıdır. Bununla birlikte panama ve krep dokumada kullanılır. Tamzara Dokumasının desenleri kareli ve çizgili formda, farklı büyüklük ve kalınlıklarda kareler ile çizgi hatları dokumanın temel özelliğini oluşturmaktadır. Son yıllarda ajur tekniği desenleri de bulunmaktadır. Tamzara dokuması dokuma tezgahlarında el emeği ile dokunmaktadır. Keten ve kenevir iplerde kullanılmakta olup çoğunluğu %100 pamuk iplerden üretilmektedir. Dokumanın çözgü iplerinin ince olması örme aralarında yer alan boşluklar suyu absorbe eder ve gözeneklerin tuttuğu su, hava akımı ile kolay kaybolarak teri çeker ve kolaylıkla kuruyabilme özelliğine sahiptir. Geçmişte sofra bezi, peştamal, başörtüsü, hamam bürüğü, önlük, mendil, çarşaf, dırıl, gazelina gibi ürünler imal edilmiştir. Günümüzde ise peştamal, şal, fular, gömleklik kumaş, elbiselik kumaş, kravat, masa örtüsü, perde, çanta ve hediyelik ürünler üretilmektedir.

            Dokumanın ham maddesi olan iplikler önceleri doğal kök boya ile bayanmış olsa da günümüzde gelişen teknoloji ve kaynak kolaylıkları ile Bursa, Denizli ve Gaziantep yörelerinde tamamen %100 pamuk iplik alınmaktadır. Çözgü makinesi ile çözülen iplikler genellikle 40 cm, 60 cm ve 90 cm ölçülerinde yapılmakla birlikte azaltılıp veya artırılabilmektedir. Çözgü hazırlama işleminde bobinlerden çıkan iplik cağlık adı verilen kısım üzerinden doğru, çapraz tarağından geçirilir ve yatay duran çözgü dolabına sarılarak tezgah aşamasına getirilir. Çözgü ipleri tezgahta gücü ve tarak arasından geçirilerek taharlama işlemi yapılır. Tahar işleminden sonra dokuma ustası dokumaya başlar. Mekik kullanarak dokuma işlemine başlanmış olur. Desene uygun ve tasarlanmış programa göre renkli ipler kullanılarak yapılır. İpliklerin kalınlığı ve inceliği ile çözgü sayıları da üretimi yapılacak ürüne göre değişiklik gösterebilir. Dokumada atkının atılması için ağizlik açıldıktan sonra ağızlıktan atkıya atma; tefe ve tarak kullanarak tefeleme yapıp atkıyı kumaş çizgisine sıkıştırma işlemi yapılarak kumaş dokunur. 

            Tezgahtan çıkan ürünler ilk çıktığında hafif sert olabilir ancak ilk yıkamadan itibaren yumuşaklığını kazanarak kullanılır.